Ciśnienie wewnątrzgałkowe, czyli ciśnienie w oku, jest istotnym wskaźnikiem zdrowia oczu. Regularne badanie ciśnienia w oku pozwala wykryć wczesne objawy jaskry, a także zapobiegać innym schorzeniom, które mogą prowadzić do utraty wzroku. W artykule wyjaśnimy, dlaczego warto monitorować ciśnienie w oczach, jakie są objawy podwyższonego ciśnienia i jakie badania są zalecane.
Co to jest ciśnienie wewnątrzgałkowe?
Ciśnienie wewnątrzgałkowe to siła, z jaką płyn wypełniający wnętrze gałki ocznej (ciecz wodnista) napiera na jej ściany. Prawidłowe ciśnienie w oku wynosi zazwyczaj od 10 do 21 mmHg, ale może się różnić w zależności od osoby i warunków zewnętrznych. Zbyt wysokie ciśnienie w oku może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak jaskra, która nieleczona może prowadzić do trwałej utraty wzroku.
Podwyższone ciśnienie w oku – objawy
Podwyższone ciśnienie w oku, nazywane także nadciśnieniem ocznym, często rozwija się bez widocznych objawów, co sprawia, że regularne badanie jest kluczowe. Mimo to, w niektórych przypadkach mogą wystąpić pewne symptomy, które warto monitorować:
- Ból oczu – W przypadku znacznie podwyższonego ciśnienia w oku, można odczuwać dyskomfort lub ból w okolicach oczu.
- Zaburzenia widzenia – Objawy mogą obejmować zamglone widzenie, trudności z widzeniem w ciemności lub widzenie tęczowych okręgów wokół źródeł światła.
- Nadwrażliwość na światło – Osoby z podwyższonym ciśnieniem mogą doświadczać silnej wrażliwości na jasne światło.
- Zaczerwienienie oka – W niektórych przypadkach oko może stać się zaczerwienione, co świadczy o reakcji na zwiększone ciśnienie.
- Nudności i wymioty – W skrajnych przypadkach, bardzo wysokie ciśnienie w oku może wywoływać objawy ogólnoustrojowe, takie jak nudności i wymioty.
Należy pamiętać, że wiele osób z podwyższonym ciśnieniem wewnątrzgałkowym może nie doświadczać żadnych objawów, dlatego regularne badanie ciśnienia w oku jest niezwykle ważne.
Dlaczego regularne badanie ciśnienia w oku jest ważne?
Regularne badanie ciśnienia w oku pozwala na wczesne wykrycie zmian, które mogą prowadzić do poważnych schorzeń, takich jak:
1. Jaskra
Jaskra to choroba oczu, która powoduje uszkodzenie nerwu wzrokowego, zwykle w wyniku zbyt wysokiego ciśnienia wewnątrzgałkowego. Choroba ta rozwija się powoli i często nie daje objawów, aż do momentu, gdy uszkodzenie wzroku staje się nieodwracalne. Regularne badania ciśnienia w oku mogą pomóc wykryć jaskrę na wczesnym etapie, co umożliwia leczenie i zapobiega dalszemu uszkodzeniu wzroku.
2. Nadciśnienie oczne
To stan, w którym ciśnienie w oku jest wyższe niż normalnie, ale jeszcze nie powoduje uszkodzenia nerwu wzrokowego. Nieleczone nadciśnienie oczne może prowadzić do jaskry, dlatego jego wczesne wykrycie i kontrola są kluczowe dla zapobiegania tej chorobie.
3. Zespół pseudoeksfoliacyjny
Zespół pseudoeksfoliacyjny to schorzenie, w którym w oku gromadzą się drobiny białkowe, blokując odpływ cieczy wodnistej, co prowadzi do wzrostu ciśnienia wewnątrzgałkowego i ryzyka jaskry. Regularne badanie ciśnienia w oku pozwala kontrolować ten stan.
4. Zwiększone ryzyko uszkodzeń wzroku
Zbyt wysokie ciśnienie w oku może powodować uszkodzenia struktur wewnątrzgałkowych, takich jak rogówka, siatkówka czy soczewka, prowadząc do różnych problemów ze wzrokiem, w tym pogorszenia ostrości widzenia i bólu oczu.
Jak przebiega badanie ciśnienia w oku?
Badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego nazywa się tonometrią i może być wykonywane na kilka sposobów:
1. Tonometria aplanacyjna
Jest to najczęściej stosowana metoda, która polega na zmierzeniu oporu, jaki stawia gałka oczna. Stosuje się krople znieczulające, a następnie specjalny aparat (tonometr) delikatnie dotyka rogówki, aby zmierzyć ciśnienie.
2. Tonometria bezkontaktowa (pneumotonometria)
Metoda ta nie wymaga kontaktu z gałką oczną. Tonometr emituje strumień powietrza, który delikatnie uderza w oko, a urządzenie mierzy, jak mocno rogówka ulega odkształceniu pod wpływem tego strumienia. Jest to szybka i bezbolesna procedura.
3. Tonometry ręczne
W niektórych przypadkach, szczególnie w warunkach klinicznych, stosuje się tonometry ręczne. Jest to mniej precyzyjna metoda, ale może być stosowana w sytuacjach, gdy inne techniki nie są dostępne.
Jak zapobiegać podwyższonemu ciśnieniu w oku?
Zapobieganie podwyższonemu ciśnieniu w oku i związanym z nim problemom jest możliwe dzięki kilku krokom:
- Regularne badania wzroku – Szczególnie po 40. roku życia, regularne badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego jest kluczowe w wykrywaniu wczesnych zmian.
- Zdrowy tryb życia – Dieta bogata w przeciwutleniacze, niskie spożycie soli i regularna aktywność fizyczna mogą wspomagać zdrowie oczu.
- Kontrola stresu – Stres i wysokie ciśnienie krwi mogą wpływać na ciśnienie w oku, dlatego ważne jest stosowanie technik relaksacyjnych i zdrowego stylu życia.
- Ograniczenie stosowania steroidów – Długotrwałe stosowanie kortykosteroidów może podnosić ciśnienie w oku, dlatego warto monitorować ich użycie i konsultować się z lekarzem.
Kiedy zgłosić się do okulisty?
Jeśli doświadczasz jakichkolwiek objawów sugerujących podwyższone ciśnienie w oku, takich jak bóle oczu, zaburzenia widzenia lub silna wrażliwość na światło, warto jak najszybciej zgłosić się do okulisty. Pamiętaj również o regularnych badaniach kontrolnych, zwłaszcza jeśli jesteś w grupie ryzyka, np. masz historię jaskry w rodzinie lub jesteś w wieku powyżej 40 lat.
Podsumowanie
Monitorowanie ciśnienia w oku jest kluczowe dla utrzymania zdrowia wzroku. Regularne badania pozwalają wykryć wczesne oznaki jaskry, nadciśnienia ocznego oraz innych problemów związanych ze wzrokiem. Nie należy lekceważyć objawów, takich jak ból oczu czy zaburzenia widzenia, ponieważ mogą one świadczyć o poważnych schorzeniach, które nieleczone mogą prowadzić do trwałej utraty wzroku.